Megan Rice is lid van de Congregatie van Holy Child of Jesus. Het grootste deel van haar volwassen leven werkte ze in West-Afrika. Toen ze vanwege terugkerende malaria-aanvallen in 2003 terugkeerde in de VS raakte zij betrokken bij geweldloze acties voor gerechtigheid en vrede. Ze werd daarbij meer dan eens gearresteerd. Ze vertelde dat zij van kinds af aan was opgegroeid met de Catholic Worker. Haar ouders hadden een abonnement op het blad en waren trouwe bezoekers van de Ronde Tafeldiscussies die de gemeenschap in New York hield.
Brood en witte rozen
De actie bij het Y-12-complex in Oak Ridge (Tennessee) had ze voorbereid met twee metgezellen: Michael Walli (64) en Greg Boertje-Obed (58). Het complex stond bekend als een van de best beveiligde plekken op aarde. Naast een kernwapenfabriek staat er een installatie waarin het grootste gedeelte van het hoogverrijkte, bomklare uranium van de VS ligt opgeslagen.
Op 28 juli 2012 knipte de groep zich echter zonder veel moeite een weg door drie hekken. Ze besprenkelden de muur van het nucleaire heiligste der heiligen met hun eigen bloed en schreven er teksten op als ‘De vrucht van gerechtigheid is vrede’ en ‘Werk voor vrede niet voor oorlog’. Toen bewakers hen uren later kwamen oppakken, hadden ze brood en witte rozen voor hen klaarliggen. Ze wilden hen met deze symbolen van gemeenschap en vriendschap laten weten dat we allemaal geliefde broeders en zusters zijn.
De zaak veroorzaakte grote opschudding in de VS. Het land trekt jaarlijks een miljard dollar uit voor de beveiliging van nucleair materiaal. En toch konden drie activisten, waaronder een non van 82, rustig bij het meest kwetsbare deel van de best beveiligde basis komen. Ze werden niet opgemerkt door de beveiligingscamera’s. Later bleken die defect.
Hoewel de actie als zeer ernstig werd beschouwd door de Amerikaanse overheid, waren een paar maanden later de beschadigde hekken nog steeds niet gerepareerd. De tweede helft van 2012 had iedere gek nog makkelijker de basis binnen kunnen dringen dan het in juli van datzelfde jaar al kon. De actie le verde zuster Megan een gevangenisstraf op van een kleine drie jaar. Michael Walli en Greg Boertje-Obed kregen ruim vijf jaar celstraf opgelegd.
Bijbelse waarheid
Tijdens het Ronde Tafelgesprek vertelden zuster Megan en Paul over het hoe en waarom van de actie. Paul Magno, die haar woordvoerder was in de periode dat ze in de gevangenis zat, is zelf ook meerdere malen gearresteerd bij vredesacties. Hij is nog steeds actief betrokken bij de ploegscharenbeweging. Inspiratiebron van deze beweging zijn de woorden van de profeet Jesaja: “En zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploeg scharen” (Jesaja 2,4).
Paul trad ook tijdens het gesprek bij ons thuis als woordvoerder op, maar zijn woorden werden dan wel regelmatig voor zien van commentaar van Megan. Toen hij vertelde over de vredesleuzen die de groep op muren van het Y-12-complex had geschilderd, zei hij: “They wrote what I call biblical graffiti.” Waarop Megan hem direct corrigeerde: “TRUTH! Biblical truth!” Over de beschuldiging die haar door de rechter ten laste werd gelegd – Damage of government property – had Megan ook een duidelijk oordeel:
This is no property, because it is not proper at all.
Met de actie wilde de groep aandacht vestigen op het ‘immorele Amerikaanse kernarsenaal’.
Het was een zowel vermakelijke als inspirerende avond die te denken geeft over hoe ver we bereid zijn te gaan als we de toekomst van deze aarde serieus willen nemen. Ook in Nederland zijn kernwapens gelegerd van Amerikaanse makelij.
Wat ons betreft bewijst de actie van Megan Rice maar weer eens hoe waar het sprookje van de ‘Kleren van de Keizer’ is. Zolang het kind niet durft te lachen, gelooft iedereen dat de keizer een mooi pak aan heeft. Het kind was in dit geval een vitale, bejaarde non!
We hebben onszelf de naam ‘vredestichters’ aangemeten, maar we zijn, over het algemeen, niet bereid om een significante prijs te betalen. En omdat we vrede wensen met een half hart en een half leven en een halve wil, gaat de oorlog, natuurlijk, door; want het voeren van oorlog is per definitie totaal – maar het voeren van vrede is, door onze eigen lafheid, altijd halfhartig.
Daniel Berrigan SJ