Zelden hebben we zulke lieve huisgenoten gehad als Lucero en José. Zelden ook twee zulke verliefde echtgenoten meegemaakt. Ze waren bijna altijd samen. Ondanks alle stress en onzekerheid die ze hadden als ongedocumenteerde vluchtelingen, leidde dat voor zover ik kon zien nooit tot grote onderlinge spanningen.
Ze spraken alleen Spaans en een talenknobbel hadden ze niet. Gelukkig spreekt Nikki vloeiend Spaans en spreek ik die taal ook aardig. Maar het bijzondere was dat de twee met hun glimlach en hulpbereidheid de taalkloof met hun huisgenoten vaak toch wisten te overbruggen. Lucero hielp met haar lange ervaring als verpleegster regelmatig huisgenoten die ziek waren of een ongelukje hadden gehad. Met Tasha, onze jonge moeder uit Oeganda, bouwde ze een speciale relatie op. Ondanks dat ze elkaars taal niet spraken, voerden ze regelmatig levendige gesprekken over de verzorging van baby Jayden.
Burgeroorlog
Na hun aankomst in Nederland kwamen ze terecht in asielzoekerscentra. In een jaar tijd zaten ze in Ter Apel, Nijmegen, Harderwijk en nog een keer in Ter Apel. Toen kregen ze een negatieve beschikking en stonden ze met Natalia op straat.
Ik vraag hen wat ze zouden willen zeggen aan onze regering over het vluchtelingenbeleid. Lucero antwoordt: “Burgeroorlogen zijn verschrikkelijk, net zo erg als andere oorlogen. Ik zou willen dat de Nederlandse regering dat accepteert. Het is voor buitenstaanders moeilijk om te begrijpen hoe complex de situatie is in de regio waar we vandaan komen. Daar zijn milities van het marxistisch-leninistische ELN actief, het Ejército de Liberación Nacional. Omdat ik in het ziekenhuis werkte waar ook regeringssoldaten werden behandeld, heeft de ELN mij benaderd om informatie over het leger aan hen door te geven. Ze dreigden mij of mijn kinderen wat aan te doen als ik zou weigeren. Toen zijn we uiteindelijk gevlucht.”
Engel
Dankzij een organisatie die ongedocumenteerde vluchtelingen bijstaat, kwamen ze terecht in het Jeannette Noëlhuis. Ze herinneren zich hun kennismakingsgesprek nog goed. Dat ging digitaal, met Susan en Nikki. Lucero vertelt: “Susan zei ons dat het Noëlhuis eigenlijk geen families opneemt. Maar dat we toch konden komen. Het was alsof we een engel hoorden spreken. We waren zo bezorgd om op straat terecht te komen met Natalia. We waren zo blij!”
De eerste twee maanden zat het kleine gezin opgepropt in een van onze slaapkamertjes. Natalia kon als minderjarige terecht op een middelbare school in Amsterdam. Er kwam gelukkig een kamer vrij in huis, zodat zij in een rustige omgeving kon studeren en slapen.
In het voorjaar van 2024 kwam de zoon op bezoek met vrouw en kind. Zij hadden inmiddels wel verblijfspapieren. Natalia was dol op haar nichtje. Het plan werd geboren om naar Spanje door te reizen. Natalia vertrok in april, haar ouders bleven langer. Maar begin augustus kondigden ze aan ook naar Spanje te vertrekken. “Met dubbele gevoelens”, zeiden ze me. “We houden van het Noëlhuis. Jullie zijn zo speciaal en hebben ons het gevoel gegeven hier echt bij te horen.”
Welk advies zou je ons willen meegeven, vraag ik. Ze moeten even nadenken. “Aan de andere vluchtelingen in huis zou ik willen zeggen: het is jullie huis, ga er liefdevol mee om, houd het schoon en netjes.” Een beetje schuchter voegen ze een advies toe aan de vaste leden van de gemeenschap: “Elk schip heeft een kapitein. Jullie hebben een groot hart. Maar soms is het goed om duidelijk te zijn over regels en mensen op hun verantwoordelijkheden te wijzen.”
Lucero en José zijn gelukkig veilig aangekomen in Spanje. “Jullie zijn van harte welkom op bezoek te komen”, zeiden ze ons. “En als het weer veilig is in Colombia, gaan we terug. Dan moeten jullie zeker langskomen. We hebben daar een huis met vier slaapkamers, dus plek genoeg om jullie te ontvangen.”
