Ondertussen kunnen geïllegaliseerde migranten erg makkelijk misbruikt worden door hun (huur-) baas of partner en door ieder die dreigt hen aan te geven. Een klasse van geïllegaliseerde Untermenschen is ook niet goed voor de samenleving. Het holt de arbeidsomstandigheden, lonen en rechten van iedereen uit.
Stapsgewijs
Terwijl deze twist woedt, horen we af en toe ook een pleidooi voor een andere benadering en zien die ook al werkelijkheid worden in ons midden: laat vluchtelingen, migranten en burgers vrij om voor zichzelf en elkaar te zorgen, met een stapsgewijze toegang tot de collectieve voorzieningen en burgerrechten, waarbij mensen terug of verder kunnen migreren als het hier tegenvalt of als thuis de situatie opklaart. Bovendien ga je zo uitbuiting van deze vrije migranten tegen omdat zij niet meer bang hoeven te zijn voor de overheid en net als alle burgers hun recht durven en kunnen halen als hen onrecht wordt aangedaan.
We zijn verheugd dat Paus Franciscus op 6 september jl. alle parochies en religieuze gemeenschappen in Europa opgeroepen heeft een vluchtelingengezin op te nemen, “te beginnen in mijn eigen bisdom Rome.” Hij zei:
Als ik spreek over het verwelkomen van een gezin in een parochie dan bedoel ik niet dat dit gezin op de pastorie moet gaan wonen. Maar wel dat de parochiegemeenschap een plek voor hen vindt, in een school of een klein appartement. In het ergste geval kan er een bescheiden appartement voor het gezin worden gehuurd. Het gaat erom dat ze een dak boven hun hoofd hebben, dat ze verwelkomd worden en dat ze integreren in de gemeenschap.
Het is prachtig om te zien dat deze oproep deel uitmaakt van een grote beweging van bewogen mensen die lang niet allemaal katholiek of zelfs maar gelovig zijn, maar die allen in samenwerking met vrienden, familie en andere bondgenoten gastvrijheid gaan bieden aan mensen op de vlucht.
Ommekeer
Tegelijk horen we ook een pleidooi, niet om migranten tot ommekeer te dwingen met hekken en wetten, maar om zelf om te keren op heilloze wegen door er naar te streven ons aandeel in de ellende die mensen tot vluchten noopt aan te pakken. Welke producten koop ik en hoeveel onderdrukking van de arbeiders/ bevolking of verwoesting van het milieu kleeft daaraan? Of wordt er een rechtvaardig loon betaald, worden de mensenrechten gerespecteerd en zorgt de fabriek/ mijn boer/ plantage/ oliepomper goed voor het milieu? Paus Franciscus herinnert ons in zijn encycliek LAUDATO SI’ aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ons consumenten.
Kopen is te allen tijde niet alleen een economische, maar ook een morele handeling.
En wie ondersteunen of onderdrukken mijn banken, pensioenfondsen, verzekeraars, regering, politiek, universiteiten met investeringen, kennis, bancaire en fiscale diensten of met onze wapenexport? Complexe zaken. Paus Franciscus helpt deze bezinning op gang te brengen, als hij in LAUDATO SI’ zegt: “Velen zullen zeggen dat zij zich niet ervan bewust zijn dat zij immorele daden stellen, omdat de constante verstrooiing ons de moed ontneemt om de werkelijkheid […] gewaar te worden.”
Kortom, naast het bieden van concrete gastvrijheid en een roep om meer vrijheid en verantwoordelijkheid voor migranten en burgers, komt er ook een bezinnen en handelen op gang, zodat onze samenleving en ikzelf zo min mogelijk bijdragen aan onrecht, oorlog en milieuvernietiging die mensen noopt tot vluchten en migreren.
Dat stemt ons optimistisch en wij sluiten ons graag aan bij deze beweging en bij de oproep van de Paus in LAUDATO SI
Nog nooit eerder in de geschiedenis heeft ons gemeenschappelijke lot ons zo duidelijk en nadrukkelijk opgeroepen om een nieuw begin te zoeken […]. Laat onze tijd de geschiedenis ingaan als een tijdperk van de omslag naar een nieuwe eerbied voor het leven, de vastbeslotenheid om duurzame ontwikkeling te realiseren, een intensivering van de strijd voor rechtvaardigheid en vrede en de vreugdevolle viering van het leven.
Amen!